نرم افزار تبلو (Tableau)│نرم افزار هوش تجاری تبلو
مروری کلی بر ابزارهای Tableau BI: Desktop، Server، Public و سایر موارد
انتخاب یک نرم افزار تحلیلی مناسب به اندازۀ تجزیهوتحلیل خود دادهها، چالشبرانگیز است؛ زیرا بازار هوش کسب و کار (BI)، مجموعه انتخابهای متفاوتی را در اختیار شما قرار میدهد. تصمیمگیری در مورد انتخاب بهترین نرم افزار هوش تجاری که بیشترین تناسب را با نیاز کسبوکارتان دارد مستلزم بررسی نرم افزارهای ارائهشده در این حوزه است.
فروشندگان فناوری در بازار BI به رقابت میپردازند. با نگاهی به شکل بالا و مربع جادویی گارتنر (Gartner magic quadrant)، میتوانیم بهوضوح ببینیم که رهبر اصلی بازار کیست: Power BI همچنان در سال 2020 بهعنوان یک پلتفرم تحلیلی، از لحاظ انبار داده و تجسم داده، پیشتاز است. اگرچه جای تعجب نیست که غول بزرگی مانند مایکروسافت همچنان در صدر باشد، اما Tableau نیز همچنان جایگاه خود را در بازار حفظ کرده است.
بیایید نگاهی به پلتفرم Tableau BI (نرم افزار تبلو) بیندازیم و بررسی کنیم که چرا بهعنوان یکی از بهترین گزینهها برای تجزیهوتحلیل دادهها در نظر گرفته میشود. در این مقاله مروری بر محصولات Tableau و عملکرد آنها ارائه خواهد شد. همچنین توضیح خواهیم داد که چگونه میتوان از ابزارهای جداگانه استفاده کرد و چگونه Tableau برای هفت سال متوالی رهبر بازار BI باقیمانده است.
نرم افزار تبلو (Tableau) چیست؟
Tableau یک BI suite است که در سال 2003 وارد بازار شد. طیف محصولات آن عمدتاً شامل ابزارهایی برای پردازش آنلاین داده، تجسم و نمایش دادهها است. در میان فعالیتهای مختلف تجزیهوتحلیل دادهها، Tableau در درجۀ اول روی تجسم دادهها، تمرکز دارد. ازنظر گروه کاربری، هم برای تحلیلگران داده و هم برای کاربران کسب وکار مناسب است.
رابط کاربری تحلیلی Tableau تقریباً به هیچ دانش کدنویسی برای پرس و جوی داده (کوئری داده) و ایجاد داده، نیاز ندارد. Tableau همچنین از به اشتراکگذاری اطلاعات در سراسر سازمان با کمک سرورهای اختصاصی پشتیبانی میکند. اما به همان اندازه که به نظر میرسد استفاده از آن آسان است، مجموعه ابزارهای قویای را نیز برای مدیریت سرور/داده/ابرداده، ارائه میدهد.
برای درک اینکه هر ابزار چه کاری انجام میدهد، بیایید فهرست محصولات نرم افزار تبلو را بررسی کنیم.
Tableau BI suite (معرفی ابزارهای تبلو)
مجموعه ابزارهای Tableau شامل محصولاتی است که به شما امکان میدهد به منبع داده متصل شوید، سپس آن را واکشی، فرمت بندی، تجسم، اشتراکگذاری و مشاهده کنید. بنابراین در ادامه ابزارهای اصلی را بر اساس عملکردهایی که هرکدام میتوانند انجام دهند، مشخص میکنیم.
کل مجموعه ابزارها به دو گروه تقسیم میشود: ابزارهای مدیریتشده برای کاربران کسب وکار/استفادهکنندگان داده و ابزارهای سلفسرویس برای تحلیلگران داده/کاربران حرفهای. درحالیکه راهحلهای مدیریتشده، فرایند ارائه و استفاده از دادهها را سریعتر میکند؛ ابزارهای سلفسرویس، کنترل، انعطافپذیری و امنیت کامل را امکانپذیر میکنند.
در شکل بالا میتوانید مجموعه Tableau BI را با کادرهای سبز رنگ که ابزارهای رایگان مدیریتشده را نشان میدهند، ببینید. منطق بررسی عملکرد نرم افزار Tableau به روش زیر است:
- کاربر دادهها را از منابع داده بازیابی میکند و در یک رابط کاربری تحلیلی (Tableau Desktop/Public)، قرار میدهد.
- هنگامیکه دادهها در این نواحی قرار گرفتند، آمادهسازی دادهها را میتوان انجام داد یا اگر دادهها پاکسازیشده و آماده برای استفاده هستند میتوان تجسم سازیها را بهطور همزمان و بدون هیچگونه وقفه در سیستم ایجاد کرد.
- تجسم سازیهای ایجادشده، داشبوردها یا گروههای داده را میتوان بهعنوان Workbooks (ورک بوک ها) ذخیره کرد و از طریق یک Tableau Reader، آنها را بیشتر مطالعه کرد.
- اگر کاربران دیگری وجود دارند که نیاز به دیدن دادهها دارند، ورک بوک ها (workbooks) روی یکی از سه سرور اشتراکگذاری، قرار داده میشوند و روی رایانۀ شخصی یا از طریق برنامۀ Tableau Mobile مشاهده میشوند.
حال بیایید نگاهی دقیقتر به هر گروه از ابزارها بیندازیم.
آمادهسازی و تجسم دادهها (Data preparation and visualization) در تبلو
محصولات اصلی که بهعنوان تحلیلگر (یا کاربر حرفهای) با آنها کار خواهید کرد، ابزارهای واقعی تجسم و آمادهسازی دادهها هستند.
Tableau Desktop، ابزار اصلی تحلیلی است که امکان اتصال به منابع دادۀ موردنیاز (مبتنی بر فایل، سرورها یا پایگاههای داده) و تبدیل دادهها به تصویرسازیها/تجسم سازیها یا داشبورد را فراهم میکند. Tableau Desktop میتواند با چندین منبع داده ازجمله SAP، Google Analytics، وبسرویسهای آمازون و غیره یکپارچه شود.
Tableau Desktop برای استفادۀ فردی/شخصی در یک کامپیوتر ساخته شده است. ورک بوک های (workbooks) ایجادشده با آن را میتوان به اشتراک گذاشت و روی یک سرور خاص برای به اشتراکگذاری تجسم دادهها، فرستاد. بنابراین، کاربرانِ با حق دسترسی میتوانند به تجسمها/تصاویر دسترسی داشته باشند و آنها را اصلاح کنند. Tableau Desktop با مجوز پرداخت در دسترس است، اما سطح قابلمقایسهای از توابع از طریق Tableau Public قابلیت دسترسی دارد.
Tableau Public در مقایسه با Tableau Desktop، عملکرد نسبتاً مشابهی را ارائه میدهد، علیرغم اینکه Tableau Public یک جایگزین رایگان است که برای اهداف ضروری مصرفکننده ساخته شده است. آن همچنین برای محققین، روزنامهنگاران یا کسبوکارهایی که مایل به اشتراکگذاری هر نوع دادۀ تعاملی آنلاین هستند نیز مناسب است. در قیاس با سایر فروشندگان BI و محصولات رایگانشان، ورک بوک های ایجادشده در Tableau Public در سرور عمومی ارسال میشوند تا همه بتوانند آن را مشاهده کنند. این بدان معنی است که شما نمیتوانید دادههای حساس شرکت را با Tableau Public تجسم سازی کنید.
Tableau Prep با Tableau Desktop جفت شده است. Tableau Prep یک نوع ابزار سلفسرویس ETL (Extract, Transform, Load) برای فرمت بندی و تمیز کردن/پاکسازی سریع دادهها است. این ابزار همچنین دارای برخی از توابع عملکردی مدیریت داده است.
Tableau Prep برای اصلاح و ویرایش دادهها قبل از آپلود در Tableau Desktop یا برای اصلاح دادههای موجود استفاده میشود. هدف از آمادهسازی این است که دادهها در فرمت نرم افزار قابلدرک باشند، بنابراین این ابزار میتواند دادهها را پردازش کند و با یک خروجی معتبر، تجسمها را ایجاد کند. Prep شامل دو ابزار برای کارهای مختلف است:
- Prep Builder یک ابزار آمادهسازی است که به شما امکان میدهد، بهعنوانمثال، با هایلایت کردن تنها فهرست آیتمها یا فقط دادههای دستۀ موردنظر، بین نماهای مختلف جابجا شوید. چنین ویژگیهایی ترکیب و تمیز کردن/پاکسازی دادهها را آسانتر میکند.
- Prep Conductor به شما امکان میدهد تا جریان دادهها را روی سرور مدیریت کنید. همچنین زمان و دادههایی که باید برای هر یک از کاربران بارگذاری شوند را بهینهسازی کنید. از کنداکتورها (Conductors) میتوان برای تأمین دادههای موردنیاز کاربران در زمان مناسب و ارائۀ ساختار مبتنی بر مجوز مصرف داده، استفاده کرد.
اتصال منابع داده و تنظیم جریان داده به رابط کاربری تحلیلی نیز میتواند از طریق Tableau Prep انجام شود.
ابزارهای دسترسی به دادهها (Data access instruments) در تبلو
ایجاد Workbooks (ورک بوک ها) در ابزارهای تحلیلی تنها بخشی از کل فرایند است. اگر فقط نیاز به مشاهدۀ تصاویر یا اشتراکگذاری آنها در بین کاربران مختلف دارید، برای خواندن فرمت فایلها به ابزار خاصی نیاز دارید.
برای دسترسی به داشبوردها و تجسمها، میتوانید از خود برنامۀ کاربردی کلاینت/مشتری (Tableau Desktop، Public یا Mobile) یا Tableau Reader برای باز کردن فرمت فایل استفاده کنید.
Tableau Reader نوعی دستگاه برای ارائهها و تصاویری است که از طریق Tableau Desktop، ایجاد میشود.
Tableau Mobile دسترسی به داشبوردها و تجسم سازیها را از طریق دستگاههای تلفن همراه فراهم میکند. برنامههای موبایل برای دستکاری دادهها با استفاده از صفحهنمایش سنسور، بهینه شده است. درحالیکه این ابزار اجازۀ اتصال به منابع داده از طریق تلفن همراه و ایجاد تجسم سازیها را نمیدهد اما بهعنوان ابزار دسترسی به داده عمل میکند.
ابزارهای به اشتراکگذاری دادهها (Data sharing tools) در تبلو
مرحلۀ بعدی پس از کار با دادهها و ایجاد برخی تجسم سازیها، اشتراکگذاری است. Tableau چندین راهحل برای اشتراکگذاری دادهها بین کاربران مختلف ارائه میدهد:
Tableau Server، سرویسی برای به اشتراکگذاری تجسم سازیها و داشبوردهایی است که توسط Tableau Desktop ایجاد و منتشر شده است. به عبارت ساده، این ابزار یک Google Drive است که روی سرور خودتان مستقر و مدیریت میشود. مجوز دسترسی به آن با اعضای سازمان شما به اشتراک گذاشته شده است، بنابراین همه میتوانند به دادهها دسترسی پیدا کنند. Tableau server دارای توابع عملکردی داخلی برای ارائۀ قوانین دسترسی به دادهها، مجوزها و پیکربندیهای جریان داده است. بااینحال، این کار را میتوان با استفاده از Prep Conductor نیز انجام داد.
Tableau Online، مشابه Tableau server یک پلتفرم اشتراکگذاری مبتنی بر ابرِ مدیریتشده است که به Tableau Public و Desktop متصل میشود. درحالیکه Tableau Server، مکان امنتری برای نگهداری ورک بوک های شما است، Tableau Online به هیچ میزبانی نیاز ندارد. بنابراین، بسته به هدف خود میتوانید بین این دو انتخاب کنید.
Tableau Public Server به Tableau Public متصل است. استفاده از آن رایگان است و به شما امکان میدهد تجسمها و داشبوردهای خود را به اشتراک بگذارید، اما آنها برای همه قابلدسترسی خواهند بود. ازاینرو به آن عمومی میگویند.
تا زمانی که از محصولات مدیریتشده یا برخی از توابع اساسی استفاده میکنید، نیازی نیست نگران تنظیم دقیق پلتفرم دادۀ خود باشید. وقتی نوبت به یکپارچگی ابزارهای BI در کسبوکار شما میرسد، همیشه باید در نظر بگیرید که چه گزینههای سفارشیسازیای در دسترس هستند.
ابزارهای کمکی در تبلو (Auxiliary tools)
Tableau مجموعهای از گزینهها را برای تنظیم محصولات خود با وظایف خاص شما یا مدیریت عمیق فرایندهای داخل سرورها و سایر کانالهای داده، ارائه میدهد.
- Tableau Developer Tools، اولین نمونه از سفارشیسازی است. اساساً، این ابزار، مجموعهای از APIها است که به شما امکان میدهد با منابع دادههای مختلف ارتباط برقرار کنید و محصولات Tableau را با نرم افزارهای موجود خود یکپارچه کنید. بهعنوانمثال، Tableau را میتوان با استقرار MATLAB و خواندن مدلهای آماری از آن توسعه داد. یا اینکه کدهای پایتون را از راه دور از طریق چارچوب TabPy اجرا کرد تا الگوریتمهای پیشبینی ایجاد کند. چنین پیشرفتهایی ممکن است موردعلاقۀ دانشمندان و تحلیلگران داده باشد.
- Embedded Analytics مجموعۀ دیگری از APIها است که به شما امکان میدهد داشبوردها و گزارشها را در برنامههای شخص ثالث، وبسایتهای مشتریان و غیره جاسازی کنید.
- Tableau Server Management Add-on، مجموعهای از ابزارها برای حفظ و نظارت بر وضعیت سرور است. این شامل ابزارهایی برای تخصیص منابع سرور، انتقال محتوا، بهینهسازی بار سرور و مدیریت ابرداده است.
- افزونۀ مدیریت داده تبلو (Data Management Add-on) برای کنترل کیفیت و جریان داده در پلتفرم Tableau ساخته شده است. این افزونه در Tableau Catalog و Prep Conductor یکپارچه شده است.
- Tableau Catalog یک ابزار نظارتی است که برای مشاهدۀ تمام دادههای موجود در پلتفرم Tableau شما استفاده میشود.
همانطور که میبینید، ابزارها بهشدت از جنبههای مختلف کار با دادهها پشتیبانی میکنند. ابزار محوری، Tableau Desktop است که با ابزارهای دیگر برای پردازش، اشتراکگذاری یا دسترسی به گزارشها و داشبوردها، گسترش یافته است.
به نظر میرسد Tableau ازنظر سفارشیسازی محصولات خود انعطافپذیر است. باوجود تعداد زیادی از گزینههای یکپارچهسازی موجود، هیچ وابستگیای به فروشنده یا انحصارطلبی توسط فروشنده، وجود ندارد. سفارشیسازی ابزارهایتان و یکپارچگی تجسم سازیها در برنامههای دیگر نیاز به دانش برنامهنویسی دارد، بنابراین میتوانید یک توسعهدهندۀ BI استخدام کنید.
مقایسۀ Tableau با Power BI، Qlik، Thoughtspot و Microstrategy
قضاوت دربارۀ یک ابزار بهتنهایی غیرممکن است. بازار BI بهندرت به بازیگران جدید، اجازۀ ورود میدهد، بنابراین نبرد اصلی بین رهبران بازار است و Tableau یکی از آنهاست. بنابراین بیایید نزدیکترین رقبا (Tableau, Power BI, Qlik, ThoughtSpot, MicroStrategy) را با در نظر گرفتن معیارهای زیر با هم مقایسه کنیم:
- قیمتگذاری
- دسترسی و استقرار پلتفرم
- به اشتراکگذاری دادهها
- یکپارچهسازی منبع
بیایید نگاهی به رقبای اصلی Tableau در بازار بیندازیم.
- Power BI، یک پلتفرم ابری تحلیلی توسط مایکروسافت است که در Azure میزبانی شده است. از سال 2020، این شرکت، رهبر این صنعت است و گستردهترین قابلیتها را برای ذخیره، تبدیل و تجزیهوتحلیل دادهها در مقایسه با سایر فروشندگان ارائه میدهد.
- Qlik به دلیل خطوط تولید مشابه، رقیب اصلی Tableau است. تمرکز اصلی Qlik که به دلیل موتور تجزیهوتحلیل ثبت شده و سرعت پردازش استثنایی داده شناختهشده است روی جمعآوری تجزیهوتحلیلها در داشبورد است درحالیکه Tableau بیشتر روی تجسمهای جداگانه، متمرکز است.
- ThoughtSpot با پلتفرم تحلیلی خود برای دادههای کسبوکار و تجزیهوتحلیل کلان داده، مشتریان در مقیاس سازمانی را هدف قرار میدهد. ویژگی منحصربهفرد ThoughtSpot، تجزیهوتحلیل مبتنی بر هوش مصنوعی است که گزارشهای خودکار و پشتیبانی از کاوش دادهها را ارائه میدهد.
- MicroStrategy یکی دیگر از فروشندگان BI سازمانی است که بر تجزیهوتحلیل ابری و موبایلی برای کسبوکارهای بزرگ تمرکز دارد.
مقایسۀ نرم افزار تبلو (Tableau) با نرم افزارهای هوش تجاری
قیمتگذاری: برای Tableau، Power BI و Qlik، اشتراک ماهانه برای هر کاربر، مدل قیمتگذاری پایه است. هر سه، نسخۀ فریمیوم (freemium) و چندین پلن پرداختی دارند. ThoughtSpot و MicroStrategy قیمتهای خود را در سایت مشخص نکردند، بنابراین باید مستقیماً از آنها درخواست کنید. بر اساس این اطلاعات، ما قیمتها را بر اساس استفادۀ منظم و برنامههای سازمانی برای هر کاربر تقسیم میکنیم.
Regular plans (user per month):
- قیمت Tableau از 12 تا 15 دلار برای اشتراک بیننده شروع میشود و برای مجوز سازنده که همۀ عملکردهای موجود را دارد به 70 دلار میرسد. هزینههای اضافی برای استفاده از قدرت محاسباتی یا سرورهای مدیریتشده نیز اضافه میشود. صدور مجوز برای ابزارهای کمکی بهطور جداگانه محاسبه میشود.
- Power BI برای هر مجوز به ازای هر کاربر در یک پلتفرم مدیریتشدۀ ابری به اضافۀ هزینههای محاسباتی صورتحساب 9.99 دلاری صادر میکند.
- Qlik برای هر کاربر/ماه، 30 دلار علاوه بر هزینههای محاسباتی دریافت میکند.
Enterprise plans:
-
قیمتگذاری Power BI enterprise از 4995 دلار به ازای هر ابر اختصاصی شروع میشود (صورتحساب محاسبات و منابع بر اساس برآورد قیمت انجام میشود).
- Qlik Enterprise برای هر کاربر حرفهای (ایجادکنندۀ گزارش) 70 دلار و 40 دلار برای تحلیلگر در یک پلتفرم چند ابری، دریافت میکند.
-
قیمتگذاری ThoughtSpot، پلن های Enterprise و Extended Enterprise را با کاربران نامحدود بر اساس برآورد قیمت، ارائه میدهد.
-
قیمتگذاری MicroStrategy، هیچگونه پلن یا تخمین قیمتی ندارد. قیمت به منابع استفادهشده بستگی دارد، بنابراین میتوانید از طریق صفحۀ قیمتگذاری آنها درخواست تخمین قیمت بدهید.
دسترسی و استقرار پلتفرم : هر پنج گزینه استقرار مشابهی را برای محصولات اختصاصی ارائه میدهند. محصولات دسکتاپ برای استفادۀ فردی/شخصی طراحیشدهاند، درحالیکه محصولاتی که در فضای ابری یا سرورهای خودمیزبانی شده (self-hosted server) هستند، دسترسی را برای کاربران شرکتی فراهم میکنند. در مورد در دسترس بودن پلتفرم، میتوانید به جدول زیر نگاه کنید.
Tableau و Microstrategy بیشترین پوشش را دارند.
به اشتراکگذاری دادهها: ازنظر پلن های قیمتگذاری، هر 5 فروشنده دارای محصولات به اشتراکگذاری برابر هستند که امکان ارسال گزارشها و داشبوردها را در نوعی از سرور فراهم میکند. تنها تفاوت این است که MicroStrategy و ThoughtSpot از هیچ نوع سرور عمومی برای تبادل داده بهصورت رایگان پشتیبانی نمیکنند زیرا آنها روی بخش شرکتی کاربران BI، تمرکز میکنند.
یکپارچهسازی منبع: یکپارچهسازی منبع داده برای هر 5 فروشنده توسط APIها ایجاد میشود. آنها کانکتورهای آماده را برای منابع محبوب مانند Amazon S3، Google Analytics، Jira، Github و غیره ارائه میدهند. فهرستهای یکپارچگیهای ممکن بسیار گسترده باشد، اما ما به کانکتورهای سفارشی نیز علاقهمندیم. بنابراین، لینکهایی برای APIهای موجود و راهحلهایی برای ایجاد APIهای سفارشی ارائه خواهیم کرد.
- یکپارچگی های استاندارد Tableau: نرم افزار تبلو برای کانکتورهای سفارشی، پکیج ابزارهای توسعه دهنده را ارائه میدهد.
- یکپارچگی های استاندارد Power BI: سفارشیسازیهای APIs را میتوان با کمک یک SDK اختصاصی ساخت.
- یکپارچگی های استاندارد Qlik: هر دوی QVX SDK به توسعۀ کانکتورهای سفارشی کمک میکند.
- یکپارچگی های استاندارد ThoughtSpot: مراجع و اسناد API هیچ گزینهای را برای توسعۀ APIهای سفارشی پیشنهاد نمیکند.
- یکپارچگی های استاندارد MicroStrategy: نرم افزار MicroStrategy همچنین به ویژگیهای اتصال سفارشی اشاره نمیکند.
کدام نرم افزار هوش کسب و کار را انتخاب کنیم؟
ازنظر اکوسیستم BI و مجموعه ابزارها، تفاوتهای زیادی در بین تمام فروشندگان وجود دارد، زیرا آنها اهداف مختلفی را دنبال میکنند. انتخاب Tableau، توابع عملکردی گستردهای را برای تجسمسازی انواع مختلف دادهها و اشتراکگذاری آن بین کاربران تضمین میکند. البته این کار را با استفاده از تمام برنامههای افزودنی و تغییرات ممکن انجام میدهد. Tableau برای کسبوکارها در هر اندازهای مناسب است.
درصورتیکه علاقۀ اصلی شما به یکپارچگی داده، تجزیهوتحلیل/تجسم و انبارداری در یک مکان باشد، Power BI و Qlik مناسبتر هستند. به دلیل طیف گستردۀ خدمات BI و پشتیبانی اکوسیستم نیازی به یکپارچگی با برنامههای شخص ثالث نخواهید داشت.
سناریوی سوم، شرکتی است که به دنبال یک پلتفرم دادۀ آماده با پشتیبانی قوی از تجزیهوتحلیل پیشرفته، قابلیتهای یادگیری ماشین و نگهداری مستمر است. در این مورد، ممکن است Power BI گزینۀ مناسبی باشد، زیرا میتواند از سیستمهایی که نیازمند منابع هستند مانند MicroStrategy یا ThoughtSpot پشتیبانی کند.
در این مقاله به معرفی نرم افزار تبلو (Tableau) و مقایسۀ Tableau با برخی از بهترین نرم افزارهای هوش تجاری پرداختیم. اما همانطور که اشاره شد انتخاب هر کدام از این نرمافزارها برای کسبوکارها با توجه به نیازشان متفاوت است و همیشه نرم افزار Tableau، بهترین انتخاب نیست. دربارۀ سازمانهای ایرانی که نمیتوانند از تمامی خدمات و پشتیبانی این شرکتهای ارائهدهنده استفاده کنند، کسب ارزش و بازدهی کاملی که این نرمافزارها ارائه میدهند، غیرممکن است. بنابراین بهترین انتخاب، استفاده از نرم افزارهای داخلی (بومی) با قابلیتهای مشابه و حتی بهتر و متناسب با نیاز سازمانهای ایرانی مانند نرم افزار داشبورد مدیریتی رامیکس است که قابلیت سفارشیسازی مطابق با نیاز کسبوکارتان را دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تماس بگیرید.